Dziś wernisaż EKOGLASS 2009

Dla zainteresowanych tematem publikujemy poniżej tekst historyka sztuki Przemysława Wiatera o tradycjach szklarskich miasta pod Szrenicą i nowej wystawie. Tekst otrzymaliśmy od zastępcy dyrektora Muzeum Karkonoskiego, Rafała Szymańskiego.

Szklarska Poręba jest znana jako największy ośrodek narciarstwa w Karkonoszach, ale też z hutnictwa szkła i artystów. Po raz pierwszy nazwa Szklarskiej Poręby wymieniona została w dokumencie z 7.08.1366 r., który dotyczył sprzedaży „z dawna istniejącej huty”. Z czasem w Szklarskiej Porębie powstały kolejne huty: nad Czeskim Brodem, na Białej Dolinie, pod Babińcem, na Orlu i największa z nich „Józefina”, zwana od 1956 r. jako Huta Szkła Kryształowego „Julia”.

Od końca XIX wieku Szklarska Poręba, która z osady hutniczej przekształcała się w największy z sudeckich ośrodków turystyczno-wypoczynkowych, stała się też fenomenem kulturowym - kolonią artystów. Zamieszkał tutaj Carl Hauptmann, autor przetłumaczonej niedawno na język polski „Księgi Ducha Gór” i jego młodszy brat Gerhart, karkonoski laureat literackiej Nagrody Nobla. Z czasem dołączyli i inni twórcy, a malarze w 1922 r. utworzyli „Stowarzyszenie Artystyczne św. Łukasza”. Po II wojnie światowej w Szklarskiej Porębie mieszkał wybitny malarz - symbolista Wlastimil Hofman. Pracę wznowiła huta szkła, do której przybyli znani projektanci: Henryk Albin Tomaszewski, Janusz Owsiewski, a następnie Regina i Aleksander Puchałowie. Dziś w Szklarskiej Porębie działa środowisko artystyczne skupione w Stowarzyszeniu „Nowy Młyn”.

Nawiązując do tych niezwykłych tradycji w 2005 r. Szklarska Poręba, jako drugie po Kazimierzu nad Wisłą polskie miasto, została przyjęta do Europejskiej Federacji Kolonii Artystycznych „Euro-Art”. „Euro-Art” zrzesza 36 wyjątkowych miast europejskich, które znane są przede wszystkim z twórczości artystycznej.

Dnia 5.11.2007 r. burmistrz Arkadiusz Wichniak podpisał z Jego Magnificencją Rektorem wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych prof. dr hab. Jackiem Szewczykiem umowę o współpracy, w ramach której odbywają się w mieście, między innymi, cykliczne plenery i wystawy prac wrocławskich studentów. Jest to najprawdopodobniej jedyna taka umowa w kraju zawarta pomiędzy samorządem lokalnym a wyższą uczelnią artystyczną.

W dniach 3-11 lipca 2009 r.. w „Leśnej Hucie” w Szklarskiej Porębie, od lat prowadzonej przez Henryka Łubkowskiego i w piechowickiej hucie „Julia” odbyła się kolejna edycja międzynarodowej imprezy o nazwie „EKOGLASS FESTIWAL”. Patronat honorowy sprawowali Marszałek Marek Łapiński i Burmistrz Arkadiusz Wichniak, a partnerami była Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Karkonoski Park Narodowy, Fundusz Ochrony Środowiska, Urząd Miejski w Szklarskiej Porębie i wrocławski Ośrodek Kultury i Sztuki.

Podstawową ideą tego artystycznego wydarzenia była dbałość o ochronę środowiska naturalnego człowieka i walka z jego postępującym zanieczyszczeniem poprzez przedstawienie możliwości recyklingowego wykorzystania stłuczki szklanej do ponownego wytopu. Pozostając odpadem stłuczka szklana posiada praktycznie nieograniczony okres biologicznego rozkładu, a wtórne jej użycie jako surowca staje się dziś nakazem chwili. Godnym podkreślenia jest fakt, że impreza odbyła się właśnie w kolonii artystów - Szklarskiej Porębie, miejscowości w której ze względu na malownicze położenie i turystyczno-wypoczynkowy charakter, szczególną wagę przywiązuje się do ochrony środowiska.

Do hut nad rzeką Kamienną przybyli wybitni twórcy szkła artystycznego z Polski: prof. dr hab. Małgorzata Dajewska dr Mariusz Łabiński, Beata Damian-Speruda, Marzena Krzemińska, Igor Wójcik, Maciej Zaborski, z Czech: Jakub Berdych, Andrej Nemeth, Oldřich Pliva , Jíři Šuhájek i ze Słowacji Patrik Illo i Martin Muranica. Artyści prezentowali swoje niezwykłe umiejętności na otwartych dla publiczności pokazach w „Leśnej Hucie”. Dnia 10 lipca w Centrum Edukacji Ekologicznej Karkonoskiego Parku Narodowego w Szklarskiej Porębie odbyło się sympozjum, którego uczestnicy starali się odpowiedzieć na pytana o kierunki rozwoju współczesnego szkła artystycznego.

Zamknięcie pleneru odbyło się w niecodziennej scenerii dawnej huty szkła na Orlu. Tutaj właśnie grupa artystów tworzących w ramach „Ekoglassu”,  po 119 latach od zamknięcia huty,  ponownie rozpaliła piec do wytopu szkła i  zaprezentowała swoje umiejętności. Na kiermaszu tuż obok pieca hutniczego można było nabyć szklane dzieła sztuki młodych wrocławskich artystów z Akademii Sztuk Pięknych.
Jesienią 2009 r. w Domu Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie - oddziale Muzeum Karkonoskiego odbędzie się poplenerowa wystawa szkła artystycznego prezentująca unikatowe dzieła szklarskie powstałe podczas trwania tego wyjątkowego pleneru. Następnie wystawa zostanie zaprezentowana w Galerii wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych.